Opr. Ks. Dawid Pietras
Gorzów Wlkp 2012 r.
WIELKA SOBOTA
- LITURGIA WIGILII PASCHALNEJ -
Oto nadszedł dzień, w którym nasz Pan Jezus Chrystus, zmartwychwstając własną mocą udowodnił swą Boskość. Okazał się Panem życia oraz śmierci i zapowiedział nasze zmartwychwstanie w dniu Sądu Ostatecznego. W celu należytego przygotowania się do obchodów zmartwychwstania, Kościół zaleca w Wielką Sobotę post ścisły i trwanie przy grobie Pańskim przed Najświętszym Sakramentem. Natomiast samą radosną celebrację tajemnicy zmartwychwstania rozpoczynamy liturgią Wigilii Paschalnej w wieczór Wielkiej Soboty. Jest to najbardziej uroczysta i najważniejsza Msza św. w ciągu roku liturgicznego. Jest pełna symboliki liturgicznej i treści.
Przyjrzyjmy się, Drodzy Bracia i Siostry, tej liturgii. Zaleca się, aby rozpoczęto ją dopiero po zapadnięciu zmroku. Na samym jej początku występuje Liturgia Światła. Wszyscy gromadzą się wokół rozpalonego ogniska przed kościołem. Kapłan błogosławi ogień, z niego wyciąga węgle i wkłada je do kadzielnicy. Cały ten obrzęd oznacza, że Jezus jest światłością świata, która rozświetla mroki naszych serc. Po tym obrzędzie następuje ozdobienie paschału pięcioma gronami, które razem tworzą krzyż. Symbolizują również pięć ran Chrystusa. Na paschale widnieje Λ i Ω, pierwsza i ostatnia litera alfabetu greckiego, co oznacza wieczne panowanie Chrystusa jako Króla (Jezus jest początkiem i końcem). Następnie paschał zostaje zapalony od poświęconego ognia i wniesiony do ciemnego kościoła. Osoba niosąca paschał trzykrotnie śpiewa "Światło Chrystusa". Po drugim śpiewie wierni zapalają od paschału swoje świece.
Po wniesieniu paschału, okadzeniu go i mszału, wykonuje się śpiew Orędzia Paschalnego. Jest to jedna z najpiękniejszych modlitw starochrześcijańskich. Hymn ten opowiada o historii zbawienia, czego uwieńczeniem jest Misterium Paschalne: męka, śmierć i zmartwychwstanie. Jest też pochwałą świecy paschalnej.
Następnie, po odśpiewaniu tego hymnu rozpoczyna się Liturgia Słowa. W tym dniu jest ona niezwykle bogata, gdyż wykonywanych jest aż dziewięć czytań, które ukazują historię zbawienia np. czytania o stworzeniu świata, ofierze Izaaka, przejściu przez Morze Czerwone etc. Pod koniec Liturgii słowa śpiewany jest hymn "Chwała na wysokości Bogu...". Kończy się wtedy czas „postu dla uszu” i znów biją wszystkie dzwony w kościele. Po hymnie zostaje jeszcze do odczytania List do Rzymian (epistoła). Po nim śpiewany jest radosny psalm z refrenem "Alleluja". Następnie czytana jest Ewangelia o zmartwychwstaniu Chrystusa i głoszona jest krótka homilia.
Po Liturgii Słowa następuje Liturgia Chrzcielna. Skupia się ona na symbolu chrztu św., jakim jest woda. Rozpoczyna ją śpiewana litania do wszystkich świętych. Potem następuje błogosławieństwo wody chrzcielnej (modlitwa ta ukazuje wodę jak zapowiedź chrztu) i odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. W tym momencie wszyscy powinni mieć zapalone świece. Z odnowieniem przyrzeczeń łączą się też wyznanie wiary oraz pokropienie wiernych (aspersja). Podczas tej liturgii może mieć miejsce chrzest i bierzmowanie (w ten dzień chrzci się i bierzmuje dorosłych katechumenów).
Modlitwa wiernych kończy Liturgię Chrzcielną i prowadzi nas do Liturgii Eucharystycznej. W tym dniu Najświętsza Ofiara jest dziękczynieniem za dar zmartwychwstania. Po niej możemy karmić się Ciałem Chrystusa w Komunii świętej.
O godzinie 6.00 rano, według starych polskich zwyczajów, rozpoczyna się procesja rezurekcyjna. Podczas niej niesiony jest Najświętszy Sakrament, krzyż przyozdobiony czerwoną stułą, paschał oraz figura Jezusa zmartwychwstałego. Procesja ta jest uroczystym ogłoszeniem prawdy o zmartwychwstaniu na wzór kobiet, które kiedy ujrzały pusty grób - poszły ogłosić tę wieść uczniom. Procesja jest również symbolem Kościoła pielgrzymującego, który wraz ze swoim Panem dąży do nieba.
Nieszporami w Niedzielę Zmartwychwstania kończy się czas świętego Triduum Paschalnego. Jest to czas zadumy nas śmiercią Chrystusa, czas radości Jego zmartwychwstania, czas nadziei na życie wieczne, które wysłużył nam Chrystus.